اسرار کاوش

دخمه زرتشتیان را با نام برج خاموشان و برج سکوت نیز می‌ شناسند. در 15 کیلومتری جنوب شرقی یزد و در حوالی منطقه صفائیه، بر بلندای کوهی رسوبی و کم ارتفاع به نام کوه دخمه، دو عمارت سنگی مدور برج مانند با فضای میان تهی قرار دارد که به دخمه یا دادگاه زرتشتیان مشهور است. یکی قدیمی‌ تر به نام مانکجی هاتریا (زرتشتی هندی‌الاصل) و دیگری که جدیدتر می‌ باشد به نام گلستان معروف است که مربوط به دوره قاجاریه می‌ باشد. دخمه گلستان 25 متر قطر دارد و ارتفاع دیوار آن از سطح تپه 6 متر است. دخمه مانکجی نیز 15 متر قطر دارد.
کارکرد این برج برای دفن جنازه‌ها بوده‌ است. در گذشتهٔ دور جنازه‌ها را بالای برج می‌ گذاشتند تا خوراک پرنده‌ ها شود. بعدها استخوان‌ ها را در چاهی می‌ ریخته‌ اند. این کار برای جلوگیری از آلوده شدن خاک بوده‌ است.
وسط فضاي ميان تهي دخمه چاهي وجود دارد که به “استودان” معروف است و استخوان‌ هاي به جاي مانده از اجساد را داخل آن مي‌ ريختند.
سطح داخلی برج خاموشان به صورت پهنه‌ گردی است که تمام آن با تخته سنگ‌های بزرگ پوشیده شده و سه بخش زنانه و مردانه و بچگانه دارد
محل ساخت این دخمه ها که همه خارج از شهر قرار دارند، با محاسبات دقیقی انجام می شد تا با وزش باد و بارش باران آلودگی به سمت شهر منتقل نشود.
این دخمه ها همچنین از خشت خام وگچ ساخته می شدند تا آلودگی ناشی از فساد مردگان به زمین نرسد .
در دامنه ضلع شمالی کوه دخمه چند عمارت خشت وگلی ,آجری , سنگی و یا ترکیبی از اینها خواهید دید که به دوران صفویه تعلق دارند و از سازه های رفاهی این دوران به شمار می روند .

خرید بهترین فلزیاب های دنیا 09013545415

دخمه ها را از خشت خام و گچ بنا می کردند تا مواد آلوده به زمین نرسد. در نزدیکی دخمه حدود 150 تا200 متر ساختمان خشت و گلی محقری در دو طبقه و دارای چند اتاق برای انجام مراسم دینی بعد از فوت اشخاص ساخته شده بود. یکی از اتاق های این ساختمان اختصاص به آتش سوزها داشت و مخصوص آتش سوزی بود.

دخمه محلی است که زرتشتیان از دیر باز تا حدود چهل سال پیش، اموات خود را طبق اصول، فرهنگ و آداب و سنن مذهبی خود و طی انجام مراسم ویژه در آن می نهادند تا طعمه کرکس های کوه های اطراف شوند. دخمه ها معمولا بر فراز بلندی های شهر ساخته می شده است. زرتشتیان در گذشته مردگان خود را به دخمه می بردند و با آیین خاصی در مرکز این دخمه ها قرار می دادند. دخمه ها در برخی مواقع به دست خود انسانها, ساخته می شد و یا به صورت طبیعی شکل می گرفت. تا دسترسی گوشتخواران به جنازه راحت تر باشد، بعدها استخوان ها را در چاهی می ریخته اند. این کار برای جلوگیری از آلوده شدن خاک بوده است. بدین منظور اکثر آنها فاقد سقف یا میان فضا و در خارج سکونت گاه شهری و روستایی قرار می گرفت.

سطح داخلی برجخاموشان به صورت پهنه مسطح و گردی است که تمام آن با تخته سنگ های بزرگ پوشیده شده و از سه بخش زنانه، مردانه و بچگانه تشکیل شده است:

• نوار دایره ی انتهایی متصل به دیوار پیرامون دخمه که مخصوص مردهاست.
• نوار دایره ی میانی بعد از قسمت مردها که مخصوص زنهاست.
• نوار دایره ی داخلی بعد از زن ها که مخصوص کودکان است.

نهایتا در مرکز دایره چاه استودان (یعنی استخوان دان) است که که سنگ متحرکی به نام ارویس در ته آن چاه وجود دارد. استودان یا وهنده, عبارت است از چاهی در میان دخمه که به سنگ مفروش است و وقتی اجساد به وسیله ی مرغان لاشه خور از گوشت و پوست تهی شده و تحت تاثیر آفتاب کاملا خشک می شدند، استخوان ها را در آن چاه می ریختند تا تبدیل به خاک شوند و این جا بود که توانگر و درویش به گاه مرگ در ته این چاه یکسان می شدند.

در دامنه ضلع شمالی کوه دخمه نیز چند عمارت خشت و گلی، آجری، سنگی و یا ترکیبی از این ها وجود دارد که به دوران صفویه تعلق دارند و از سازه های رفاهی این دوران هستند که به نام خیله شهرت دارند. برج خاموشان در سال 1381 توسط سازمان میراث فرهنگی و گردشگری با شماره 6312 در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید.

خرید بهترین فلزیاب های دنیا 09013545415